ubezdźwięcznić się
-
ubezdźwięcznienie spółgłosek6.06.20056.06.2005Czy wszystkie głoski mogą ulec ubezdźwięcznieniu podobnemu jak w wypadku wyrazów rtęć (ubezdźw. [r]) czy pomysł (ubezdźw. [ł])? Na czym polega to zjawisko?
-
dżdżysty
27.11.202327.11.2023Szanowni Państwo,
zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].
Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.
Z poważaniem
Andrzej M. Sołtan
-
dżdż i nienacek7.06.20057.06.2005Witam serdecznie!
Jest kilka słów, które, w moim wyczuciu, zachowują się zupełnie pozaregulaminowo w polszczyźnie. Pozwolę sobie poprosić o kilka słów na temat dwóch z nich.
1. dżdż. Zachowała się forma rzeczownikowa (w związku frazeologicznym jak kania dżdżu), ale tylko dopełniacza. Co się stało z mianownikiem i w jaki sposób doszło do przejścia z dżdż (o ile tak mianownik wyglądał) na deszcz?
2. znienacka. Kim/czym jest ów tajemniczy nienacek?
Dziękuję i pozdrawiam,
Jarek Hirny
-
dżdża3.04.20242.10.2013Czy używa się obecnie wyrazu dżdża (rodzaj żeński, mianownik) na określenie drobnego deszczu? Taką informację znalazłem w Z polszczyzną za pan brat, 1986, s. 238.
-
Васіль Быкаў – Wasil Bykau po polsku12.04.201512.04.2015W białoruszczyźnie końcowe w ulega ubezdźwięcznieniu nie do f, ale u niezgłoskotwórczego. W polszczyźnie Bronisław wymawiamy bronisłaf, natomiast po białorusku pisze się tak, jak się wymawia: Branisłaŭ. W przypadkach zależnych w obu językach głoska w wraca, mamy więc w piśmie i mowie Bronisława i Branisława. W zamieszczonej przez Państwa poradzie zalecono formę dopełniacza Bykaŭa. Jest to jednak potworek językowy, trudny do wymówienia łamaniec. Czy nie lepiej odmieniać Bykawa?
-
kusz 8.12.20158.12.2015W jednej z powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza pt. „Jedyne wyjście” znajduje się taki oto dwuwiersz:
Pusz się, draniu, pusz się, pusz –
Potem hycniesz w grób i kusz
Czym jest ów kusz? Bo na pewno nie błędem Autora lub Wydawcy, bo byłoby coś o tym wspomniane w erracie lub nocie wydawniczej. Archaizm? Czy może typowy dla Witkacego żart językowy?
-
blurp8.04.20138.04.2013Jak powinniśmy wymawiać coraz częściej spotykane dziś słowo blurb: [blurp] czy [blerp]? A przy okazji – która forma D. lp. jest Państwa zdaniem lepsza?
-
kebab18.03.201318.03.2013Szanowni Państwo,
na witrynach różnego rodzaju barów, w większości prowadzonych przez obcokrajowców, widnieje napis kebap, zob. Przyznam, że na początku skłonny byłem traktować to jako błędy ortograficzne, ale forma jest tak częsta, że sam już zwątpiłem. Jak Państwo oceniają tego typu zapisy? A swoją drogą jestem ciekaw, jak wygląda dopełniaczowa forma kebaba zapisanego przez p.
Z wyrazami szacunku
Dominik -
salchow30.03.200630.03.2006W transmisji z łyżwiarstwa figurowego słyszę o [salchofie], [salchofach]. W mianowniku [w] w wygłosie przechodzi w [f], ale czy dopuszczalne jest zachowanie tego ubezdźwięcznienia również w formach odmienionych? Znam to tylko z tv, wyobrażam sobie, że tak się tego używa w środowisku związanym z tym sportem (komentują m.in. łyżwiarze). Czy to jest przykład konfliktu między formą branżową a ogólnojęzykową? Jeśli tak, to która powinna mieć pierwszeństwo?
-
Slawistyczny alfabet fonetyczny 18.05.202229.01.2016Szanowni Państwo,
interesuje mnie poprawna forma zapisu fonetycznego (slawistyczny alfabet fonetyczny AS) następujących wyrazów: kształtować, krzesło, łapka, torebka, kózka, opaska, zamiast, pojazd, różdżka, płaszczka, chodźże, Kluczbork, kośba, groźba . Na ich podstawie trzeba opisać jednorodność grup spółgłoskowych pod względem dźwięczności, wskazując przykłady grup jednorodnie dźwięcznych i bezdźwięcznych.
Czytelnik
